Opis
Czerwono-Czarni – polski zespół muzyczny założony w 1960 w Gdańsku przez Franciszka Walickiego; jeden z pionierów bigbitu w Polsce.
Zespół powstał z inicjatywy Franciszka Walickiego 22 czerwca 1960 przy gdańskim „Jazz Clubie”, wykorzystując w nazwie jego barwy – kolory czarny i czerwony. W założeniu miał być kontynuacją rozwiązanego w 1959 zespołu Rythm and Blues. Pierwszy skład tworzyli: Przemysław Gwoździowski – saksofon, Wiesław Bernolak – gitara, Zbigniew Wilk – fortepian, Wiesław Damięcki – kontrabas, Ryszard Żuk – perkusja, a śpiewali wówczas: Marek Tarnowski, Andrzej Jordan i Janusz Godlewski.
Później z zespołem występowali też inni soliści: Anna Cewe, Michaj Burano, Henryk Fabian, Wojciech Gąssowski, Toni Keczer, Maciej Kossowski, Jacek Lech, Józef Ledecki, Helena Majdaniec, Katarzyna Sobczyk, Karin Stanek, Marianna Wróblewska. W 1977 w zespole śpiewali Jerzy Góraj, Sandra Pasternak i Irena Woźniacka.
Przez zespół przewinęło się również wielu instrumentalistów: Krzysztof Bernard – gitara i wiolonczela; Maciej Kossowski, Marian Napieralski – trąbka; saksofoniści – Przemysław Gwoździowski, Zbigniew Bizoń, Włodzimierz Chrzanowski, Wojciech Miczyński, Mirosław Wójcik; gitarzyści – Wiesław Bernolak, Piotr Puławski,Tomasz Jaśkiewicz, Jerzy Korman, Stanisław Krawczyk, Tadeusz Mróz; pianiści i organiści – Janusz Koman, Józef Krzeczek, Klaudiusz Maga, Ryszard Poznakowski, Krzysztof Sadowski, Tomasz Śpiewak; gitarzyści basowi i kontrabasiści – Wiesław Katana, Seweryn Krajewski, Gustaw Gabor, Zdzisław Orłowski, Janusz Rafalski, Henryk Zomerski; perkusiści – Ryszard Gromek, Jan Knap, Piotr Milewski.
Kolejnymi kierownikami muzycznymi grupy Czerwono-Czarni byli: Zbigniew Garsen (Zbigniew Wilk) (1960), P. Gwoździowski (1961), W. Bernolak (1961–1963), J. Krzeczek (1963), Z. Bizoń (1964), R. Poznakowski (1965–1967) oraz H. Zomerski (od 1968).
Grupa zadebiutowała 23 lipca 1960 w klubie studenckim „Żak” w Gdańsku, pierwszą EP-kę nagrała 23 kwietnia 1961. Był to pierwszy polski krążek z rock and rollową muzyką zagraniczną. Zespół brał też udział w wielu konkursach muzycznych dla początkujących wokalistów. W ten sposób karierę zaczęli m.in. tacy piosenkarze jak Wojciech Gąssowski, Helena Majdaniec czy Marianna Wróblewska.
Zespół Czerwono-Czarni zyskał dużą popularność i występował na licznych festiwalach i innych imprezach muzycznych (m.in. Międzynarodowy Festiwal Piosenki w Sopocie, Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu, gdzie zdobył wiele wyróżnień). Pomiędzy 1964 a 1966 zagrał koncerty w Czechosłowacji, Niemczech, Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W tym okresie muzycy pojawili się także w filmach: Zbrodniarz i panna Janusza Nasfetera i Dwa żebra Adama Janusza Morgensterna.
Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej, miejsce premiery Mszy beatowej
13 kwietnia 1967 wystąpili obok The Rolling Stones podczas ich koncertów w Warszawie. Powolny spadek popularności zaczął się od lata 1967 kiedy z zespołu odszedł Ryszard Poznakowski. W 1968 wzorem awangardy rockowej zrealizowali Mszę beatową „Pan przyjacielem moim” napisaną przez Katarzynę Gärtner i Kazimierza Grześkowiaka. Premiera spektaklu odbyła się w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej pod Warszawą.
W lipcu 1969 roku zespół wystąpił na III Festiwalu Piosenki Żołnierskiej z piosenką A tu żniwa.
W 1971 roku zespół zawiesił swoją działalność. Wznowił ją w 1972, jednak poza występem na Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu nie odniósł większych sukcesów. W zasadzie w 1976 roku zespół zakończył działalność, w 1977 roku występował już tylko okazjonalnie z nowymi solistami (J. Góraj, S. Pasternak, I. Woźniacka) i zazwyczaj pod nową nazwą Longplay.
Niektórzy wokaliści kontynuowali solową karierę – np. Karin Stanek, Helena Majdaniec, Maciej Kossowski czy Jacek Lech.